OTROVI KOJIH NISMO NI SVJESNI

Tri četvrtine stanovništva je gojazno, polovina ima dijabetes ili predijabetes, a većina je metabolički nezdrava. Stope alergijskih, zapaljenskih i autoimunih bolesti rastu po stopama od 3-9 odsto godišnje, mnogo brže od brzine genetskih promjena u populaciji.

Ishrana i način života su, naravno, glavni faktori iza takvih trendova, ali zanemaren pokretač svega ovoga je uloga ekoloških otrova i hemikalija koje remete endokrini sistem.

U prošlim godinama, ti faktori su uglavnom bili zanemarivani u tradicionalnoj zapadnoj medicini, međutim, sve je više dokaza u vezi njihovog značaja za plodnost, hormonsko i metaboličko zdravlje i rak.

Iako su neke industrijske hemikalije i otrovi identifikovani kao kancerogeni I njihova upotreba naknadno regulisana, mnogi ostaju uporni i nastavljaju da ih slobodno koriste.

Otrovi koje unosimo, a da ne znamo, mogu imati ozbiljne posljedice po naše zdravlje i okolinu.

Najrasprostranjeniji otrovi oko nas su:

Pesticidi – hemijska sredstva koja se koriste za suzbijanje štetočina u poljoprivredi i drugim oblastima. Oni mogu da kontaminiraju hranu, vodu, vazduh i zemljište, da utiču na biljke, životinje i ljude. Neki pesticidi mogu da izazovu alergije, iritacije, trovanja, poremećaje hormona, oštećenja organa, kancer i druge bolesti.

Ftalati – organska hemijska jedinjenja koja se dodaju plastici da bi je učinili mekšom i fleksibilnijom. Oni se mogu osloboditi iz plastike i dospijevati u naše tijelo kroz hranu, vodu, vazduh i kožu. Ftalati, takođe, deluju kao hormonski „disruptori”, što znači da remete ravnotežu hormona u živim bićima, što uzrokuje sve veću feminiziranost mužjaka, smanjenu plodnost, kancer dojke i testisa i druge vrste malignih bolesti.

Bisfenol A – još jedno organsko hemijsko jedinjenje koji se koristi u proizvodnji plastike i drugih materijala. On se, takođe, može osloboditi iz plastike i dospijevati u naše tijelo kroz hranu, vodu, vazduh i kožu. Bisfenol A je, takođe hormonski disruptor, koji ometa razvoj mozga, reproduktivni sistem, metabolizam, imuni sistem i druge funkcije u našem tijelu. Povezan je sa povećanim rizikom od kancera, dijabetesa, gojaznosti, srčanih bolesti i drugih poremećaja.

Najčešće se nalazi u konzervama hrane i pića, gaziranih sokova i piva, papiru i kutijama za pice i fiskalnim računima.

Mikroplastika – sitne čestice plastike koje nastaju raspadanjem većih komada plastike u okolini ili se dodaju nekim kozmetičkim i higijenskim proizvodima. Mogu se naći u vodi, vazduhu, zemljištu i hrani, posebno u morskim plodovima.

Mikroplastika može da uđe u naše tijelo kroz gutanje ili udisanje, pa da se nakuplja u našim organima i tkivima. Čestice mikroplastike mogu da prenose druge otrovne supstance, kao što su pesticidi, ftalati i bisfenol A, da izazovu upale, oštećenja ćelija, oksidativni stres, promjene u mikrobiomu crijeva i druge negativne efekte.

Otrovi u kozmetici

Toksične hemikalije u kozmetici škode našem zdravlju i okolini, a ljudi ih upijaju i unose preko svojih kozmetičkih proizvoda, sugeriše nova studija.

Istraživači su pronašli visoke nivoe fluora u većini vodootpornih maskara, tečnih karmina i pudera koje su testirali, što ukazuje na vjerovatno prisustvo tzv. PFAS, per i polifluoroalkilnih supstanci. Mnoge od ovih hemikalija nisu navedene na etiketama proizvoda, što otežava potrošačima da ih svjesno izbjegavaju.

Osim ftalata i bisfenola A, u kozmetičkim proizvodima su najčeći:

parabeni – konzervansi koji mogu da ometaju rad hormona i povećaju rizik od raka dojke i testisa,

formaldehid – kancerogeni konzervans koji se može naći u proizvodima za kosu, nokte i kožu,

teški metali – olovo, živa, kadmijum i drugi, koji se mogu naći u ruževima, maskarama, puderima i drugoj šminki, a koji mogu da oštete moždane ćelije, bubrege, jetru i druge organe.